Maak mij levend...

Als je in de Statenvertaling zoekt naar de zinsnede 'maak mij levend' zie je dat deze tien keer voorkomt en alleen in de Psalmen. In Psalm 119 negen keer en één keer in Psalm 143. In het Hebreeuws is dit één woord, namelijk CHAYeNIE (חיני ) (van de Hebreeuwse stam Chaya = leven). Als je het Hebreeuwse woord  חיני in de Hebreeuwse tekst zoekt, komt het in totaal exact negen keer voor en alleen in Psalm 119. Het woord leven en de woorden die daarvan zijn afgeleid tellen we in Psalm 119 samen zestien keer. Waarbij we zien dat naast onze zinsnede: 'maak mij levend' het woord leven nog zeven keer in deze Psalm wordt gebruikt. Eerst staan we in dit Blog even stil bij de betekenis van het Bijbelse woord 'leven', daarna kijken we naar de verzen waar 'maak mij levend' voorkomt.

Het Hebreeuwse woord CHAYAH is het werkwoord LEVEN. De Strongs Lexicon geeft aan dat het woord oorspronkelijk het idee van ademen in zich heeft. Het woord komt de eerste keer voor in Genesis 5:3 (natuurlijk vinden we eerder het woord leven in Genesis, maar dan als zelfstandig of bijvoeglijk naamwoord, zoals levende ziel) waar staat:'Adam leefde honderd en dertig jaar en gewon een zoon....' En zo komt het in het geslachtsregister van Genesis 5 nog vele malen voor. Het heeft dus de betekenis van de periode dat je bestaat, vanaf je geboorte tot aan een bepaald moment. Je leven tot nu toe, of als iemand overleden is de periode dat hij of zij de adem van het leven in zich had. Uit Genesis 6:19 blijkt dat dit woord Chayah ook wordt gebruikt voor dieren.

Het is dus best wel bijzonder dat de psalmist in Psalm 119 maar liefst negen keer aan JHWH vraagt om hem levend te maken. Dat geeft aan dat er dus nóg een betekenis van het woord leven is dat verder gaat dan het vermogen om te ademen. Dit wordt het meest duidelijk hoe het werkwoord leven (Grieks ZAO) in en na het leven van Yeshua in de Bijbel wordt gebruikt. Een paar voorbeelden zijn:

• Mat. 4:4: 'De mens zal bij brood alleen niet leven, maar bij alle woord, dat door de mond Gods uitgaat.' Uit deze eerst keer dat we het werkwoord leven in de Griekse grondtekst tegenkomen blijkt al dat er een diepere zin van leven is, die niet wordt gevoed met brood (of ander voedsel) maar met Gods Woord. Het leven heeft dus een diepe geestelijke, spirituele kant, en Yeshua geeft hier aan dat dit geestelijke leven gevoed moet worden met het woord van God. Deze tekst is een citaat uit Deuteronomium 8:3. Het Grieks en Hebreeuws dat hier gebruikt wordt voor 'woord' is niet het gebruikelijke Logos of Dabar, maar Rhema en Mowtsa, dat staat voor wat iemand spreekt of uit zijn mond voortbrengt, en kan dus beter vertaald worden met rede of betoog o.i.d.
• Joh 4:10: Hier spreekt Yeshua met de Sameritaanse vrouw en heeft het over 'levend water'. Omdat hier het werkwoord voor leven wordt gebruikt is het eigenlijk 'water dat leeft'. Uit Johannes 7:38 en 39 blijkt dat Yeshua met dit water dat leeft uitbeelding geeft aan de Heilige Geest van God, die ontvangen zou worden door hen die in Hem geloven.
• Gal. 2:20: 'Ik ben met Mashiach gekruisigd; en ik leef, niet meer ik, maar Mashiach leeft in mij; en hetgeen ik nu in het vlees leef, dat leef ik door het geloof van de Zoon van God, Die mij liefgehad heeft en Zichzelf voor mij overgegeven heeft.' Hier legt de apostel Paulus uit dat we door het geloof in Yeshua ha Mashiach geestelijk met Hem sterven, maar ook opstaan uit de dood.  (zie voor een uitgebreidere uitleg bijvoorbeeld Romeinen 6:1-11). Want zegt Paulus, ik ben met Hem gekruisigd, maar ik leef! Maar dat het leven dat in zijn vlees (lichaam) is, niet meer zijn eigen leven is, maar het leven van Mashiach Yeshua! Het opstandingsleven van de Messias is in ons als wij in Hem geloven. Zie hiervoor ook Filippenzen 3:10. Ook wordt duidelijk dat het werkwoord Leven niet alleen gaat over het feit dat je leeft, dus ademt, maar ook de manier waarop je door het leven gaat: als zondaar en voor God geestelijk dood, óf als kind van God die Zijn Heilige Geest en daarmee het Leven van de Messias Yeshua in zich heeft.
  

Met deze gedachte in ons hart gaan we nu terug naar Psalm 119. Want hoewel geschreven voor de dood en opstanding van Yeshua, is de Bijbel één en is de Tenach als geheel een heenwijzing naar Yeshua de Messias en het nieuwe leven dat Hij heeft gebracht door Zijn dood en opstanding. Maar voordat we die negen verzen bij langs lopen wijs ik u graag op het volgende. De zinsnede 'maak mij levend' komt negen keer voor. In het Hebreeuws is het getal negen de letter Teeth (ט). Elke Hebreeuwse letter heeft ook een betekenis, en de letter negen betekent 'baarmoeder'. Het leven ontstaat in de baarmoeder en ontwikkelt zich daar in een periode van negen maanden. Het feit dat de zinsnede 'maak mij levend' negen keer voorkomt kan geen toeval zijn, en duidt op de diepe wens van de psalmist naar een nieuwe geboorte. Als Yeshua in Johannes 3:3 spreekt over de wedergeboorte staat in het Grieks de uitdrukking 'gennethe anothen' dat letterlijk de betekenis heeft van 'geboren worden vanuit boven'. Als we dan even goed kijken naar de vorm van de Hebreeuwse letter Teeth zien we dat het wel de vorm heeft die een baarmoeder zou kunnen uitbeelden, maar dat de opening naar boven is gericht..... diepten Gods!!! Goed, nu naar de verzen in Psalm 119:

1. Vers 25: Mijn ziel kleeft aan het stof; maak mij levend naar Uw woord. Direct wordt hier de Bijbelse betekenis van leven duidelijk gemaakt - stof tegenover leven! In Genesis 2:7 lezen we dat JHWH Elohim de mens formeerde uit stof en in hem de adem van het leven blies, waardoor de mens een levende ziel werd. In Genesis 2:17 en hoofdstuk 3 zien we dat door de ongehoorzaamheid aan God de mens een geestelijke dood stierf, en ook letterlijk uit de nabijheid van God (de Hof) werd gestuurd. De psalmist legt in dit vers een verband met dit feit. Om te leven hebben we God nodig. En hij zegt hier: maak mij levend naar Uw woord! Hier is 'woord' het Hebreeuwse Dabar! Hier staat 'naar uw Woord'. In het Nederlands is dat: in overeenstemming met Uw Woord. Als we naar het Hebreeuws kijken ligt hierin ook de betekenis van 'op de manier van' of 'zoals'. De vraag van de psalmist aan God is dus om hem levend te maken zoals Gods Woord dat zegt, of belooft. Niet door iets anders.
   
2. Vers 37: Wend mijn ogen af, dat zij geen ijdelheid zien; maak mij levend door Uw wegen. Hier gaat de psalmist in op wat de ogen zien. In vers 36 hier direct voor heeft hij het over gierigheid, waarmee het verband wordt gelegd van dat wat de ogen zien met begeerte en in vers 37 zelfs met ijdelheid (= leegheid). De psalmist vraagt JHWH om hem te weerhouden van de 'begeerte der ogen' waar o.a. 1Joh. 2:16 over spreekt. Hier tegenover zet de schrijver 'maak mij levend door Uw wegen'. Door de weg van JHWH te bewandelen, wandel je en ga je in Zijn Leven. Zijn weg (Hebr. Derek) vinden we ook in vers 1 terug: Welgelukzalig zijn de oprechten van wandel, die in de wet (Torah) van JHWH gaan! Het woord wandel in vers 1 is ook het woord 'Derek'... dus weg. De oprechten van weg gaan in de Torah van JHWH. Maak mij levend door Uw wegen geeft dus weer dat je wandelt volgens Gods Woord en Zijn Torah (onderwijzing).
3. Vers 40: Zie, ik heb een begeerte tot Uw bevelen; maak mij levend door Uw gerechtigheid. Hier zien we de combinatie 'bevelen' en gerechtigheid. Bevelen (Hebr. Pikkood) duidt op opdrachten of commando's die je krijgt. De psalmist wil dus graag geleid worden door wat JHWH hem beveelt om te doen. Hieraan verbindt hij de vraag 'maak mij levend door Uw gerechtigheid'. Gerechtigheid duidt op het rechtvaardig oordeel van God. Hij oordeelt niet vanuit aanzien des persoons, maar ziet het hart aan! En jouw hart bepaalt hoe je door dit leven gaat, wat je doet! Zijn rechtvaardig oordeel over jouw hart en handel en wandel maakt je levend, zegent je, als je handelt naar Zijn Woord, Zijn bevelen volgt.
   
4. Vers 88: Maak mij levend naar Uw goedertierenheid, dan zal ik de getuigenis Uws monds onderhouden. De goedertierenheid van JHWH! In het Hebreews is het woord voor goedertierenheid Checed en betekent letterlijke: vriendelijkheid, dat wat mooi is, goed, genadevol! Als God naar ons kijkt hebben we Zijn vriendelijkheid en liefde nodig, zijn goedheid en genade. Efeze 2:6-8 spreekt over de goedertierenheid van God die tot ons is gekomen in Yeshua de Messias. Deze goedertierenheid heeft (vs. 6) te maken met ons nieuw leven in de Messias, en het feit dat we uit genade, door geloof zijn gered en niet uit onszelf. Het geloof in Yeshua maakt ons levend. Wat een goedertierenheid van onze Vader!
5. Vers 107: Ik ben gans zeer verdrukt, HEERE! maak mij levend naar Uw woord. Hier opnieuw 'naar uw Woord'. Zie hiervoor punt 1. Nu staat het Woord van God niet in verband met stof, maar met verdrukking. Het ademt hetzelfde uit als vers 25. In tijden van verdrukking, die we gegarandeerd krijgen als we Yeshua willen volgen (Joh. 16:33), is het Gods Woord dat ons leven is en ons in leven houdt. In de gelijkenis van de zaaier (Mat. 13:20-21) zien we dat het zaad dat op steenachtige plaatsen valt staat voor degenen die het Woord van God met vreugde aannemen, maar geen diepe wortel hebben (dus geen groei hebben doorgemaakt), en als verdrukking komt voelt diegene zich direct gekrenkt en bedreigd. Het is dus bijzonder belangrijk om in Messias Yeshua geworteld en opgebouwd te zijn om vast te staan in het geloof (Kol. 2:7).
   
6. Vers 149: Hoor mijn stem naar Uw goedertierenheid, o HEERE! maak mij levend naar Uw recht. Hier doet de psalmist opnieuw een beroep op de goedertierenheid van JHWH (zie punt 4) en vraagt hij JHWH hem levend te maken 'naar Uw recht!' Het Hebreeuwse woord voor Recht is 'Mishpat' en is een formele uitspraak van en volgens het Recht, volgens de wet! Het heeft dus een directe relatie met Gods onderwijzing (wet) de Torah. Het ligt hiermee ook in lijn met punt 3 (vs. 40), de gerechtigheid van God. Hoe zuiver is de Psalmist hier als hij eigenlijk zegt: ik doe een beroep op Uw goedheid en genade, maar maak mij levend zoals het volgens Uw Torah, Uw wetten ook récht is. Wat een nederig hart is daarvoor nodig!
7. Vers 154: Twist mijn twistzaak, en verlos mij, maak mij levend, naar Uw toezegging. De psalmist heeft tegenstanders die met hem twisten, vechten, die tegen hem tekeer gaan! Hij vraagt JHWH om dat gevecht over te nemen (twist mijn twistzaak), hem te verlossen van zijn tegenstanders, en hem levend te maken zoals JHWH hem dat heeft toegezegd. Het Hebreeuws voor toezegging is: Imrah en duidt op 'gesproken woord' of 'rede'. Hij doet dus een beroep op wat God gesproken heeft, en wat hem dus inderdaad is toegezegd of beloofd. Namelijk dat JHWH hem leven geeft! Als wij tegenstand ervaren, twistzaken hebben, is het belangrijk deze aan Yeshua over te geven. 1Pe 5:7: Werpt al uw bekommernis op Hem, want Hij zorgt voor u.
   
8. Vers 156: HEERE! Uw barmhartigheden zijn vele; maak mij levend naar Uw rechten. Barmhartigheid spreekt over de compassie, het meevoelen van God met de mensen. Zie hiervoor ook Hebr 5:1-3. Rechten is hier hetzelfde woord als onder punt 6 (vers 149).
9. Vers 159: Zie aan, dat ik Uw bevelen lief heb, o HEERE! maak mij levend naar Uw goedertierenheid. In dit vers vinden we een combinatie terug van punt 3 (vs 40) over de bevelen, punt 4 (vers 88) en punt 6 (vers 149) over de goedertierenheid van JHWH. Het liefhebben van dat wat God van je vraagt, Zijn bevelen, kun je niet op eigen kracht. Daar hebben we de Heilige Geest en onze Hogepriester Yeshua voor nodig. Daarom ook de vraag van de psalmist 'zie aan, dat ik Uw bevelen lief heb'! Dit kan ook gelezen worden als: zie toe! let er op! Een duidelijk vraag aan JHWH om Zijn leiding. Maak mij levend volgens Uw goedertierenheid hebben we onder punt 4 besproken.

Als we dit samenvatten zien we dat Psalm 119 duidelijk maakt dat we JHWH en Zijn Woord, Zijn Wegen, Zijn Gerechtigheid, Zijn Goedertierenheid, Zijn Recht, Zijn Toezeggingen, nodig hebben om door dit leven te gaan als gehoorzame en toegewijde kinderen van God. Het wedergeboren worden, van bovenuit, uit Water en Geest, is daarbij de eerste voorwaarde. Zonder dat is er geen nieuw leven en geen nieuwe weg waarop we kunnen wandelen. Alleen in en door Yeshua kunnen wij God onze Vader begrijpen en volgen, en doen wat Hij ons zegt. Amen!