De Hogepriester: Compassie voor onwetenden en dwalenden

Hebr. 5:1-4: Want alle hogepriester, uit de mensen genomen, wordt gesteld voor de mensen in de zaken, die bij God te doen zijn, opdat hij offere gaven en slachtofferen voor de zonden; 2 Die behoorlijk medelijden kan hebben met de onwetenden en dwalenden, overmits hij ook zelf met zwakheid omvangen is;

De hoofdstukindeling maakt dat we de verschillende bijbelgedeelten in bepaalde happen lezen of bestuderen, maar hier gaat de schrijver gewoon verder met waar we in hoofdstuk 4 waren gebleven: het Hogepriesterschap van Yeshua de Messias. We hadden gezien dat we vrijmoedig, zonder schaamte of terughoudendheid mogen komen bij de troon van de genade - daar waar onze Hogepriester is - om barmhartigheid, genade en hulp te vinden en te ontvangen op de juiste tijd. Nu gaat de Hebreeën verder over de taak van dit Hogepriesterschap. In de verzen 1 tot en met 4 zien we een aantal punten passeren die op de Hogepriester, zoals die in het Oude Testament was gesteld van toepassing zijn. En als voorbeeld wordt hier Aaron genoemd! o.a. wordt gezegd dat de Hogepriester:

1. De hogepriester wordt gesteld ten behoeve van de mensen voor de zaken van God - en dan gaat het om gaven en slachtoffers te offeren
2. De hogepriester is uit de mensen genomen, en zelf ook omgeven is door zwakheid - dus zonder kracht
3. En dat hij juist daarom kan medelijden hebben met onwetenden en dwalenden.
   

Ik wil vandaag stil staan bij het feit dat de Hogepriester compassie moest hebben met de onwetenden en dwalenden om ten behoeve van de mensen gaven en slachtoffers te offeren voor God.
Omdat de Hogepriester uit de mensen was genomen - God koos er dus niet voor een engel of cherub hiervoor in te schakelen - kan hij zich ook invoelen in de mensen die offers kwamen brengen. En dat is ook nodig omdat het anders alleen een uitvoering van een ritueel zou zijn. Het gaat dus duidelijk om het hart en de werkelijke verootmoediging en de eerbied en het ontzag voor JHWH. Er wordt wel eens gezegd dat het ging om de rituele offerdiensten, maar we weten uit de schrift dat het God altijd, ook in de periode van de priesterdiensten, ging om het hart - de barmhartigheid. Het brengen van rituele offers zegt JHWH niets, en verafschuwt dat zelfs. Zie Bijv. Jer 7:21-23; Jes 1:11-17; Jer 6:20. Het gaat om gerechtigheid, reinheid, en het houden van Zijn geboden. Daarom moet de Hogepriester ook voor zichzelf offeren. Hij is zelf ook door zwakheid omgeven en niet méér dan de andere mensen, maar door God geroepen! Elke eigen eer, hoogmoed of het afdwingen van respect is uitgesloten.
God wil dat de Hogepriester kan meevoelen met de onwetende en dwalende mensen, juist omdat het God gaat om het hart. Hier worden hardop onwetenden en dwalenden genoemd. Daar ga ik even verder op in.
Onwetenden zijn diegenen die iets niet weten, of niet begrijpen. In Luk 9:45 wordt van de discipelen gezegd dat zij, toen Jezus over Zijn lijden en sterven sprak, niet begrepen wat Yeshua bedoelde. Het was voor hen verborgen. Er lag een bedekking op. In 1Tim1:13 zegt Paulus over zichzelf dat Hij een lasteraar, vervolger en verdrukker was, maar dat Hem barmhartigheid is gegeven omdat hij het in onwetendheid en ongeloof gedaan had. Je kunt in zonde wandelen omdat je gewoon niet weet dat het zonde is, of omdat je door bepaalde leringen misleid bent geweest. In dit vers van Hebreeën wordt duidelijk dat daar vergeving en verzoening voor is. Om niet te zondigen is het belangrijk dat wij niet onwetend zijn of blijven en onderwezen worden in de Torah (Gods instructies).
De dwalenden. Ja, dat doet direct denken aan het verloren schaap in Matt 18:12. Het schaap verdwaald, raakt de weg kwijt. Yeshua is barmhartig en de Goede Herder, die de 99 schapen achterlaat om die ene terug te brengen tot de kudde. En Petrus maakt duidelijk dat wij allen dwalende schapen waren 1Pe 2:25. Yeshua waarschuwt in Matt 24:4: Ziet toe dat niemand u tot dwalen brengt (misleidt). En in Matt 22:29 zien we hoe iemand tot dwalen kan komen. Yeshua zegt daar: Gij dwaalt, niet wetende de Schriften, noch de kracht Gods. Gebrek aan kennis van Gods Woord is een open deur voor misleiding. Paulus waarschuwt in zijn brieven meerdere malen: laat u niet misleiden.... Een hele interessante tekst is die van 1Joh 3:7: Kinderkens, dat u niemand verleide (doet dwalen) . Die de rechtvaardigheid doet, die is rechtvaardig, gelijk Hij rechtvaardig is. Kinderkens zijn vanuit het Grieks zuigelingen. Het gaat dus om pasbekeerden. Johannes waarschuwt dat zij zich niet moeten laten misleiden. Zuigelingen zijn nog onwetend en kunnen makkelijk misleid, nl. tot dwaling, gebracht worden. Johannes zegt hier dat: Die de rechtvaardigheid doet rechtvaardig is, zoals Yeshua rechtvaardig is. De nadruk ligt hier op het doen... Niet op het feit dat we door geloof in Yeshua gerechtvaardigd zijn (ook al is dat natuurlijk waar!)! Want dat zegt niet dat je niets hoeft te doen. Zie ook Jak 2:21-26. In de aanloop naar deze tekst schrijft Johannes in vs. 4: een ieder die de zonde doet, die doet ook ongerechtigheid, want de zonde is de ongerechtigheid. Het woord voor ongerechtigheid is anomia, en dat betekent wetteloosheid, zonder wet, zonder Torah! Zonde is dus het niet doen van Gods wet, Zijn instructies. Gerechtigheid is het doen van Gods wet en geboden. Het niet doen van Gods wet is 'dwalen'. De Hogepriester is gesteld om als middelaar tussen de mens en God te offeren voor vergeving van dit dwalen. Het is niet voor niets dat hier onwetenden en dwalenden worden genoemd. We zijn gerechtvaardigd door het geloof in Yeshua de Messias. Nu is het zaak niet onwetend te blijven en Zijn Woord te leren kennen. Nu is het zaak niet te blijven dwalen.Niet dwalen betekent dat je wandelt op dé enige ware weg, en volgt in de voetstappen van Yeshua (1Joh 2:6; 1Pe 2:21). Niet onwetend blijven doen we door dag bij dag Gods Woord beter te leren kennen, en ons te laten onderwijzen in dat Woord. Die handel en wandel weerhoudt ons er van om te zondigen.